Φροντίδα ενήλικων African Greys & Yellow-headed Amazons

Πριν πέντε χρόνια υιοθέτησα το Μέμο, έναν δίχρονο τότε African-Grey (Ζακό) Παπαγάλο. Μετά από πολύ έρευνα στο διαδίκτυο, συζητήσεις με ξένους πτηνιάτρους ειδικευμένους στους Ζακό και διαλόγους με African-grey lovers μοιράζομαι μαζί σας τον τρόπο που φροντίζω τον αγαπημένο μου Μέμο, αλλά και το φιλαράκι του τον Carlo, έναν δεκάχρονο Yellow-headed Amazon.

Ξεκαθαρίζω ότι δεν είμαι ειδική στους παπαγάλους, δεν είμαι κτηνίατρος, αγαπώ πολύ και νοιώθω ιδιαίτερα υπεύθυνη για την ευτυχισμένη και ισορροπημένη διαβίωσή τους και τέλος προσπαθώ να ενημερώνομαι συνεχώς, όσο πληρέστερα μπορώ. Εδώ και πέντε χρόνια βλέπω τα φτερωτά φιλαράκια μου «ευτυχισμένα», «υγιή», και με σαφή πρόοδο όσον αφορά τη θετική τους συμπεριφορά στη συγκατοίκησή μας και στην κοινωνικοποίησή τους με τους υπόλοιπους.

Σε γενικές γραμμές το προσωπικό μας πρόγραμμα είναι το παρακάτω:

Ημερήσιο Πρόγραμμα

• Πρωινό: 6:30 π.μ.
• Έξοδος από το κλουβί & Φρέσκο νερό στην ποτίστρα: 9:00 π.μ.
• Μπάνιο (όταν είναι η μέρα του): 10:00 π.μ.
• Γεύμα: 10:30 π.μ.
• Πρωινή, μεσημεριανή ή απογευματινή ηλιοθεραπεία (ανάλογα την εποχή για να μην έχει πολύ ζέστη) // σημείωση: ηλιοθεραπεία πίσω από το τζάμι δεν ισχύει // το χειμώνα αρκεί 1-2 φορές την εβδομάδα έστω κι ένα 10λεπτο
• Αθλοπαιδιές για φτερωτούς: 12:30 μ.μ.
• Δείπνο: 4:00 μ.μ.
• Είσοδος στο κλουβί: 7:00 μ.μ.
• Βραδινός Ύπνος & Φρέσκο Νερό στην ποτίστρα: 9:00 μ.μ.

Στη συνέχεια θα δώσω κάποιες οδηγίες που για μένα αλλά και για τους δύο φίλους μου λειτουργούν άψογα και υγιώς.

Βασικές Αρχές Συμβίωσης:

• Αλληλοσεβασμός
  i) σέβομαι το πρόγραμμά τους (σαφώς πιο πρωινοί τύποι από εμένα αφού ξυπνάνε με το που σκάσει ο ήλιος από τον Υμηττό και για το «καλό» τους πέφτουν για ύπνο λίγο αργότερα από τις κότες γύρω στις 9 μ.μ.) // ii) σέβονται το πρόγραμμά μου… δε με ξυπνάνε όπως στις αρχές από τις 7 π.μ. και όταν έχω μάθημα απασχολούνται και παίζουν μεταξύ τους … πρέπει λίγο να βελτιωθεί το θέμα όταν μιλάω στο τηλέφωνο ή βλέπω τηλεόραση που η συμπεριφορά τους είναι άκρως συμμετοχική (χαχαχα)!!!
• Διακριτός Διαχωρισμός Ρόλων
  επειδή στο σπίτι μπαινοβγαίνουν φίλοι & συγγενείς, συν δύο γατούληδες ο Μέμος και ο Carlos γνωρίζουν ότι αγαπιόνται πολύ, όπως όμως και όλοι οι άλλοι ένοικοι του σπιτιού // το ξεκάθαρο από την αρχή είναι ότι οι ισορροπίες ορίζονται από εμένα και όχι από τις ενίοτε φτερωτές ζηλίτσες τους
• Συγκροτημένο Πρόγραμμα
  λειτουργούν πολύ καλύτερα όταν γνωρίζουν πότε θα φάνε, πότε θα γίνει το μπάνιο τους, πότε θα παίξουμε, πότε θα κοιμηθούμε…
• Στοργή
  η αγάπη δεν πρέπει να είναι κάτι που απλά νοιώθουμε για τα φτερωτά συντροφάκια μας, αλλά επιβάλλεται να τους την δείχνουμε… χαδάκια … φιλάκια… αγκαλίτσες …
• Διάλογος
  το α και το ω σε κάθε σχέση… μπορεί οι κωδικοί γλωσσικής επικοινωνίας μας να διαφέρουν αλλά η γλώσσα του σώματος ή η χροιά και η υφολογία της φωνής μας αποκωδικοποιείται άκρως ικανοποιητικά από τους έξυπνους φτερωτούς μας φίλους… μιλάτε τους … ούτως ή άλλως είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι διαθέτουν το νοητικό επίπεδο ενός εξάχρονου παιδιού και το συναισθηματικό ενός τρίχρονου…
• Διασκέδαση
  απαραίτητη για όλους … απλά καλό είναι να παρατηρούμε με τι διασκεδάζουν και όχι με μόνο τι διασκεδάζει εμάς…
• Εμπιστοσύνη
  ίσως μία από τις σημαντικότερες παραμέτρους… δύσκολα κερδίζεται, εύκολα χάνεται και κάθε στιγμή διεκδικείται και από τις δύο πλευρές… η συμβουλή μου: υπομονή, στοργική επιμονή, αγάπη και καθαρές σκέψεις!!!

Διαμονή – Κλουβί – Αξεσουάρ

• Άνετο Κλουβί
  έτσι ώστε οι φίλοι μας να κινούνται, να απλώνονται, να τρώνε και να διασκεδάζουν ΑΝΕΤΑ!!! // το κλουβί τους καλό θα είναι να λειτουργεί ως το φρούριό τους, ως ο αποκλειστικά δικός τους χώρος, για το λόγο αυτό κι εμείς με τη συμπεριφορά μας επιβάλλεται να τους το διασφαλίζουμε
• Κλουβί με Top-Stand // Play Stand
  εξοπλισμένο με κούρνιες, ποτίστρες, ταΐστρες, παιχνίδια
• Κούρνιες
  ξύλινες με διαφορετικές διαμέτρους για εξάσκηση των ποδιών τους // κούνιες (λατρεύουν να τραμπαλίζονται) // κούρνιες με ασβέστιο // κούρνιες για ακόνισμα του ράμφους ή των νυχιών τους) // κούρνια επίπεδη με φυσικό νήμα φωλιάς για να μπορούν τη νύχτα να κάθονται και να κοιμούνται // ειδική θερμαινόμενη κούρνια για πιθανή ασθένεια
• Αξεσουάρ Φαγητού
  μία ποτίστρα, μία ταΐστρα για πρωινό, γεύμα και δείπνο, μία μικρή ταΐστρα με άμμο πολύ καλής ποιότητας ειδική για παπαγάλους
• Παιχνίδια
  δερμάτινα με κόμπους, ξύλινα, καμπανοειδή, καθρέφτες, σκάλες και σκοινιά με κόμπους
• Πάτος Κλουβιού
  στρώση με ειδική άμμο πουλιών

Διατροφή

• ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ: αλάτι και ζάχαρη (σνακς και γλυκά)
• ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΤΡΟΦΕΣ: τηγανιτές ή ψητές σε αντικολλητικά σκεύη
• ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ: τα αβοκάντο και τα κουκούτσια από μήλο
• ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ: η παραμονή τροφής που αλλοιώνεται (φρέσκη ή μαγειρεμένη) στην ταΐστρα πάνω από 3,5 ώρες
• ΕΠΙΜΕΛΕΣΤΑΤΟ ΠΛΥΣΙΜΟ: σε όλες τις φρέσκες τροφές ή όσες βράσουμε
• ΦΥΛΛΑΞΗ ΣΤΟ ΨΥΓΕΙΟ: μίγμα σπόρων, ξηροί καρποί, pellets, αποξηραμένα φρούτα και λαχανικά

ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ - ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ

• ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΑΣΒΕΣΤΙΟΥ: 2 φορές την εβδομάδα από 1 κουταλιά του γλυκού τη φορά (ανθότυρο, γιαούρτι φυσικό και όχι επιδόρπιο γύρω στα 3% λιπαρά, cottage-cheese)
• ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΠΡΩΤΕΪΝΗΣ: 2 φορές την εβδομάδα από 1/4 της φέτας τη φορά ή μία κουταλιά γλυκού (βραστή/ψητή γαλοπούλα ή ζαμπόν, ή κοτόπουλο ή αυγό βραστό) ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΑΛΑΤΙΟΥ
• ΦΡΕΣΚΑ ΦΡΟΥΤΑ: 3 φορές την εβδομάδα από δύο κουταλιές της σούπας (μπανάνα, μήλο, αχλάδι, χουρμάδες κ.λ.π.) // (αποφύγετε τα εσπεριδοειδή)
• ΞΗΡΟΙ ΚΑΡΠΟΙ: καθημερινή χρήση αλλά περιορισμένη (ημερήσια δόση: 4 αμύγδαλα ή 3 καρύδια, ή 6 φιστίκια Αιγίνης, ή 3 φουντούκια)
• ΣΠΟΡΟΙ: καθημερινή χρήση αλλά περιορισμένη (ημερήσια δόση μίγματος σπόρων: 2 κουταλιές σούπας) // ΠΡΟΣΟΧΗ: αποφύγετε τους ψημένους και αλατισμένους σπόρους και τους χύμα σπόρους των pet-shops, επιλέξτε από γνωστές συγκεκριμένες εταιρείες … οι σπόροι απαιτείται να είναι καθαροί ΚΑΙ ζωντανοί (αν τους βάλεις σε νερό να βγάζουν φύτρες, διαφορετικά είναι άχρηστα λιπαρά) // ΣΗΜΕΙΩΣΗ: οι γνωστοί «λιόσποροι» στις περισσότερες περιπτώσεις λειτουργούν ως επιβαρυντικά λιπαρά
• ΦΡΕΣΚΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ: καθημερινή χρήση (φασολάκια, μαρούλι, καρότο, ρόκα, πιπεριές γλυκές ή καυτερές κ.λ.π.)
• ΜΑΓΕΙΡΕΜΕΝΑ – ΒΡΑΣΜΕΝΑ: σιτάρι, φακές (καφέ, πράσινες, κόκκινες), καφέ ρύζι, ρεβίθια, φασόλια, πλιγούρι, καλαμπόκι, αρακάς, πατάτες) // συντήρηση στο ψυγείο έως και τρεις μέρες // το εν λόγω μίγμα το προσφέρω 4 φορές την εβδομάδα από δύο κουταλιές της σούπας τη φορά
• ΟΡΓΑΝΙΚΑ PELLETS: premium ποιότητας
• ΦΡΕΣΚΟ ΝΕΡΟ: 2 φορές τη μέρα (ή και περισσότερες αν το λερώνουν)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

Το πρόγραμμα διατροφής το ορίζω με βάσει το δικό μου πρόγραμμα δουλειάς (πρωινά είμαι σπίτι και απασχολούμαι εκτός σπιτιού από τις 4 το απόγευμα έως το βράδυ)

• ΠΡΩΙΝΟ (6:30 π.μ.)
  όταν ξυπνάνε με το πρώτο φως της μέρας βρίσκουν (τα έχω τοποθετήσει από το βράδυ πριν κοιμηθώ) στην ταΐστρα τους: ή βιολογικά: αμυγδαλάκια / φυστικάκια Αιγίνης / καρυδάκια (βάσει της ημερήσιας δόσης) ή pellets (8-10) ή λιχουδιές στρογγυλά sticks για παπαγάλους (2-4)
• ΓΕΥΜΑ (10:30 π.μ. – 02:00 μ.μ.)

Δευτέρα
μαγειρεμένο μίγμα + φρέσκα λαχανικά + ασβέστιο
Τρίτη
φρέσκα φρούτα
Τετάρτη
μαγειρεμένο μίγμα + φρέσκα λαχανικά + πρωτεΐνη
Πέμπτη
φρέσκα φρούτα
Παρασκευή
μαγειρεμένο μίγμα + φρέσκα λαχανικά + ασβέστιο
Σάββατο
φρέσκα φρούτα
Κυριακή
μαγειρεμένο μίγμα + φρέσκα λαχανικά + πρωτεΐνη

• ΔΕΙΠΝΟ (04:00 μ.μ. – 09:00 μ.μ.) Όλες τις μέρες premium μίγμα σπόρων που έχω προσθέσει βιολογικούς κολοκυθόσπορους

Κίνδυνοι

…είναι οι ίδιοι που γνωρίζουμε και προστατεύουμε ένα παιδάκι … και για να έχουμε το κεφαλάκι μας ήσυχο όταν λείπουμε από το σπίτι ΠΑΝΤΑ ΣΤΟ ΚΛΟΥΒΙ ΤΟΥΣ!!!

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΟΣΜΕΣ

• αρωματικά χώρου (ηλεκτρικά ή ψεκαστά)
• εντομοαπωθητικά
• καθαριστικά τουαλέτας, χλωρίνη και άλλα καυστικά
• μαγείρεμα, τηγάνισμα
• λακ
• αποσμητικά
• κάπνισμα
• απορρυπαντικά χώρου
• χρώματα, βερνίκια

ΤΟΞΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

• τοξικά πλαστικά
• τοξικά ξύλα
• συσκευασίες, σιλοτέιπ, σακούλες, χαρτιά εφημερίδων και περιοδικών
• απορρυπαντικά

ΠΑΓΙΔΕΣ

• ηλεκτροφόρα καλώδια
• ανοιχτές τουαλέτες
• ανοιχτές εστίες κουζίνας με κατσαρόλες που βράζουν
• air-conditions
• σόμπες, τζάκια

ΚΙΤ Α΄ ΒΟΗΘΕΙΩΝ

• θερμοφόρα ή ηλεκτρική κουβερτούλα
• γάζες
• στυπτική σκόνη
• οξυζενέ
• τηλέφωνο πτηνιάτρου ή νοσοκομείου ζώων που αναλαμβάνει φτερωτά περιστατικά
• καλάθι μεταφοράς

Καθαριότητα

… δεν είναι μισή αλλά ολόκληρη αρχοντιά και είναι γεγονός ότι όσο καθαρός είναι ο κηδεμών του φτερωτού τόσο καθαρός είναι και ο φτερωτός!!!

• Καθαριότητα Φτερωτού
  από το πρωί μέχρι και νωρίς το μεσημέρι (για να προλάβουν να στεγνώσουν μέχρι το βράδυ
  Νοέμβριος – Απρίλιος 1 φορά την εβδομάδα, // Μάιος – Οκτώβριος 3-4 φορές την εβδομάδα
  με άφθονο νερό σε θερμοκρασία χλιαρή το χειμώνα και δροσερή το καλοκαίρι (το πάνω μέρος της παλάμης σας είναι ο καλύτερος θερμοστάτης)
  στη μπανιέρα σας με το ντους και ο φτερωτός σε ειδική κούρνια // σε μεγάλο χαμηλό τάσι ή στο νιπτήρα // ψεκάζοντας μέσα στο κλουβί
  στέγνωμα: φυσικά (χωρίς να είναι σε ρεύματα) // με πετσετούλα

• Καθαριότητα Κλουβιού
  ταΐστρες, ποτίστρες, πάτος: καθημερινά // εξωτερικά κάγκελα, κούρνιες, παιχνίδια: 1 φορά την εβδομάδα
  χλιαρό νεράκι με ελάχιστο dettol ή κάποιο ειδικό σκεύασμα καθαρισμού κλουβιών (μη τοξικό) και στη συνέχεια πολύ καλό ξέπλυμα με νερό

Απουσία Κηδεμόνα

… κάποια στιγμή πάω διακοπές… 2-3 μέρες αλλά και 15-20…, αν δεν μπορώ να τους πάρω μαζί μου αφήνω το αδερφάκι ή το ξαδερφάκι μου στο πόδι μου…

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ ΑΞΕΣΟΥΑΡ & ΤΡΟΦΕΣ

• παιχνίδια που κρύβεις μέσα τροφή
• χρονοδιακόπτης που ανοιγοκλείνει τηλεόραση ή ραδιόφωνο
• τροφές συσκευασμένες σε μορφή Pellets (τις φέρνω είτε από USA, είτε από UK … λυπάμαι αλλά αυτές που κυκλοφορούν εν Ελλάδι δεν με έχουν πείσει για τα standards τους)
• αποξηραμένα φρούτα ή λαχανικά
• ποτίστρες: μπουκάλια Lixit

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΙΝ ΦΥΓΩ

• μίγμα τροφής (δοσολογία: 3 διαφορετικά pellets από μία κουταλιά σούπας το καθένα τη μέρα, φρούτα και λαχανικά από μία κουταλιά σούπας για το καθένα, μίγμα σπόρων 2 κουταλιές σούπας) // γεμίζω την ταΐστρα και το υπόλοιπο στο ψυγείο για συμπλήρωμα
• μίγμα ξηρών καρπών, λιχουδιές στρογγυλά sticks & μπάρες για παπαγάλους, με τα οποία και γεμίζω τα παιχνίδια τροφής (στο ψυγείο πάντα υπάρχει συμπλήρωμα)
• τοποθέτηση των κλουβιών σε σημείο φωτεινό αλλά όχι να τα βαράει ο ήλιος // αν είναι χειμώνας κοντά σχετικά με το καλοριφέρ με το θερμοστάτη στο 18ο-20ο C // αν είναι καλοκαίρι με το air-condition, όχι να τα βαράει σε θερμοκρασία 23ο C
• προγραμματισμός λειτουργίας για ραδιόφωνο ή τηλεόραση 11:00 π.μ. – 06:00 μ.μ.

ΕΦΥΓΑ… ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΜΕΝΕΙ

• μία φορά τη μέρα (προτιμώμενη όχι αργά τη νύχτα): αλλαγή νερού, καθάρισμα πάτου κλουβιού και γύρω χώρου και τσεκάρισμα/συμπλήρωμα τροφής THAT’S ALL!!!

Ελπίζω η προσωπική μου εμπειρία να φανεί χρήσιμη για όσους πρωτο-υιοθετούν ένα φτερωτό φιλαράκι που ανήκει σε αυτές τις δύο φυλές. Αυτονόητο είναι ότι όλοι οι "οδηγοί" φτιάχνονται για να τους προσαρμόζουμε στις προσωπικές μας ανάγκες.